Tính đến tháng 6/2015, gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỷ đồng đã đi được 2/3 chặng đường nhưng số vốn cam kết cho vay mới đạt gần 50%, giải ngân được 25,4%. Tiến độ giải ngân này được đánh giá là chậm và chương trình khó có thể về đích như mục tiêu đã đặt ra ban đầu.
Trong số các nguyên nhân khiến việc giải ngân gói 30.000 tỷ đồng chưa như kỳ vọng, theo ông Nguyễn Mạnh Hà, Cục trưởng Cục Quản lý Nhà và Thị trường BĐS (Bộ Xây dựng), về phía khách hàng cá nhân là do nguồn cung nhà chưa đáp ứng được nhu cầu; còn về phía doanh nghiệp có nhu cầu vay vốn từ gói hỗ trợ nhưng còn vướng nợ xấu nên không thể tham gia vay.
Vướng nợ xấu, doanh nghiệp BĐS không thể vay
Ông Hà cho biết: Theo quy định về điều kiện để được vay vgói 30.000 tỷ, người có nhu cầu vay phải có hợp đồng mua hoặc thuê mua nhà đã ký với chủ đầu tư, nghĩa là trên thị trường phải có sản phẩm phù hợp với điều kiện quy định. Tuy nhiên, hiện nay ở các địa phương, đặc biệt là tại đô thị trọng điểm như Hà Nội, Tp.HCM, số lượng dự án NOXH, dự án nhà ở thương mại có căn hộ nhỏ, giá bán dưới 15 triệu đồng/m2 hoặc dưới 1,05 tỷ đồng/căn vẫn còn ít, chưa đáp ứng được nhu cầu của người dân trên địa bàn.
Do vậy, số lượng khách hàng là hộ gia đình, cá nhân ký hợp đồng mua, thuê mua với chủ đầu tư để đáp ứng điều kiện được vay vốn từ gói hỗ trợ vẫn còn hạn chế. Đối với các doanh nghiệp có nhu cầu vay vốn nhưng còn vướng nợ xấu, trong khi đó, theo quy định của Luật Tổ chức tín dụng thì ngân hàng thương mại có quyền từ chối cho vay để bảo đảm an toàn đối với hoạt động tín dụng của ngân hàng. Do vậy, các dự án này cũng chưa được vay vốn từ gói 30.000 tỷ đồng.
Một lý do khác khiến tốc độ giải ngân của gói tín dụng này chậm là ngoài việc phải bảo đảm đầy đủ các yêu cầu về đối tượng và điều kiện vay, người vay còn phải đảm các điều kiện theo quy định của Ngân hàng Nhà nước. Trong đó, có yêu cầu hộ gia đình, cá nhân phải có đủ vốn tối thiểu không vượt quá 20% tổng số tiền vay; còn về phía doanh ngiệp là chủ đầu tư dự án thì phải có đủ vốn tối thiểu không vượt quá 30% tổng số tiền vay.
Bên cạnh đó, khách hàng vay vốn còn phải chứng minh thu nhập để trả nợ đối với khoản vay. Liên quan đến vấn đề này, ông Hà cho rằng, “quy định yêu cầu khách hàng phải chứng minh thu nhập để tích lũy trả nợ là một vấn đề khó khăn đối với các đối tượng có thu nhập thấp muốn vay vốn từ gói hỗ trợ 30.000 tỷ đồng”.
Gói 30.000 tỷ mới giải ngân được 25,4%
Để giải quyết một phần vướng mắc này, Nghị quyết số 61 được Chính phủ ban hành ngày 21/8/2014 đã cho phép kéo dài thời gian vay từ 10 năm lên 15 năm. Từ đó, mức trả nợ gốc và lãi hàng tháng của đối tượng vay đã giảm nhiều và có thêm nhiều đối tượng đủ điều kiện về khả năng trả nợ để được vay vốn. Từ đó, tốc độ giải ngân cho vay đã được cải thiện, tuy nhiên, hiện tốc độ giải ngân vẫn chậm so với mục tiêu.
Nên để Ngân hàng Chính sách xã hội tham gia cho vay đầu tư NOXH Thạc sĩ Trần Thị Minh Thư, Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội, cho biết: Lượng cung NOXH hiện trong tình trạng thiếu có nguyên nhân là do doanh nghiệp thiếu vốn đầu tư. Rút kinh nghiệm phát triển NOXH từ Singapore, Pháp và Hàn Quốc, Việt Nam có thể áp dụng cách bổ sung thêm chức năng cho Ngân hàng Chính sách xã hội là cho vay đầu tư NOXH. Các ngân hàng Chính sách này sẽ kết hợp với mô hình quỹ tiết kiệm nhà ở để sử dụng mạng lưới chi nhánh, trang thiết bị sẵn có của Ngân hàng Chính sách xã hội, chỉ cần xây dựng thêm một số chính sách đặc thù, quy chế huy động các nguồn vốn khác, quy chế cho vay, mua, thuê mua NOXH... Như thế, vốn huy động cho hoạt động này sẽ được nhiều hơn, khả năng cho vay lớn, khả năng cung cấp NOXH cũng cao hơn. |
Bộ Xây dựng cho biết, tính đến hết tháng 5/2015, tổng số tiền cam kết cho vay đối với các khách hàng là 14.161 tỷ đồng (đạt gần 50% tổng số tiền của gói hỗ trợ 30.000 tỷ đồng). Tổng số tiền đã giải ngân đạt 7.621 tỷ đồng (25,4% phụ thuộc vào tiến độ thi công và hoàn thành các dự án nhà ở mà người dân đã vay để mua, thuê mua).
Đáng chú ý, theo báo cáo của các Ngân hàng thương mại tham gia gói 30.000 tỷ, tại thời điểm 31/5/2015, số vốn vay đã cam kết cho khách hàng đã tăng 200,4%; số hộ gia đình, cá nhân được cho vay vốn cũng tăng 249,7% so với thời điểm 31/8/2014.
Bộ Xây dựng cũng cho hay, để phát triển NOXH, một yếu tố quan trọng là hình thành nên nguồn vốn trung và dài hạn do Nhà nước cho vay ưu đãi thông qua Ngân hàng chính sách xã hội và tổ chức tín dụng do Nhà nước chỉ định.
Đồng thời cần đẩy mạnh việc huy động các nguồn vốn theo quy định của Luật Nhà ở để hỗ trợ cho đối tượng được hưởng chính sách NOXH, gồm: Vốn đầu tư từ ngân sách của Nhà nước, công trái quốc gia, trái phiếu, vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ, vốn hỗ trợ phát triển chính thức, vốn tín dụng đầu tư phát triển của Nhà nước…
Đặc biệt, để đẩy nhanh việc giải ngân gói ưu đãi tín dụng 30.000 tỷ đồng, ông Nguyễn Mạnh Hà cho biết, trong thời gian tới, Bộ Xây dựng và Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ để gỡ vướng trong quá trình triển khai; đôn đốc các địa phương tiến hành cải cách thủ tục hành chính... để tăng nhanh nguồn cung về NOXH và nhà ở thương mại có diện tích dưới 70m2/căn, giá bán dưới 15 triệu đồng/m2 hoặc dưới 1,05 tỷ đồng căn, tạo điều kiện thuận lợi cho những đối tượng gặp khó khăn về nhà ở có đủ điều kiện để vay vốn từ gói hỗ trợ 30.000 tỷ đồng.
Buildtech.com.vn