Thời điểm đó, giá nhà theo thị trường lên đến 70 - 80 triệu đồng/m2. Trong khi đó, căn nhà 3 tầng của gia đình tôi chỉ được bồi thường khoảng 500 triệu đồng, thử hỏi làm sao mà mua nhà được. Vì vậy, gia đình tôi mua một căn hộ TĐC diện tích 60m2 với giá 300 triệu đồng, còn thừa được một ít tiền”, ông Lân cho biết.

Đến nay, khu TĐC Đồng Tàu là một trong những khu TĐC xuống cấp bị báo chí phản ánh rất nhiều. Ông Lân chán nản: “Nếu thời điểm đó có cơ chế đền bù tiền hợp lý để người dân tự mua nhà thì gia đình tôi đã không mua nhà TĐC ở đây làm gì”. 

Trên thực tế, quỹ nhà TĐC được xây dựng từ nguồn ngân sách của thành phố, với rất nhiều cơ chế ưu đãi về thuế, phí và được phân phối theo kiểu bao cấp. Tuy giá nhà TĐC rẻ, phù hợp với túi tiền của người dân nhưng chất lượng lại kém, nhanh xuống cấp khiến cư dân sinh sống tại đây rất bức xúc.

Mới đây, ông Nguyễn Thế Thảo, Chủ tịch UBND TP. Hà Nội đã yêu cầu các sở, ngành nghiên cứu thí điểm chính sách TĐC bằng tiền và hỗ trợ tiền chênh lệch để người dân tự mua nhà ở thương mại. Lâu nay, việc bố trí và bán nhà TĐC thường phải trải qua rất nhiều quy trình, mất rất nhiều thời gian. Với nhiều dự án, do chưa đảm bảo đủ quỹ nhà TĐC nên tiến độ cũng trở nên ì ạch.

Nếu cách làm mới này được triển khai, sẽ vẫn tiếp tục thực hiện việc tổ chức TĐC bằng quỹ nhà TĐC của thành phố nhưng đối với những trường hợp người dân đủ điều kiện TĐC mà muốn tự lo chỗ ở thì các sở, ngành sẽ nghiên cứu hỗ trợ tiền chênh lệch tương xứng để người dân mua nhà thương mại tại nơi họ thích. Trước mắt, Hà Nội sẽ thí điểm cách làm mới này cho người dân bị thu hồi đất thực hiện một số dự án giao thông trên tuyến Minh Khai. Ý tưởng này được các chuyên gia rất hoan nghênh về mặt chủ trương, tuy nhiên, để áp dụng được thì điều quan trọng nhất là phải làm rõ về cơ chế giá.

Tính phần bù tiền cho dân TĐC theo cơ chế nào?

Ông Đào Ngọc Nghiêm, nguyên Giám đốc Sở Quy hoạch Kiến trúc Hà Nội cho rằng: Luật Nhà ở mới có hiệu lực từ ngày 1/7 tới đã dành hẳn một chương quy định về nhà TĐC, trong đó có quy định về các hình thức hỗ trợ cho người dân phải thay đổi chỗ ở do các dự án phát triển hạ tầng. Cụ thể, khoản 4 điều 36 của Luật Nhà ở quy định: "Hộ gia đình, cá nhân được thanh toán tiền để tự lựa chọn việc mua, thuê, thuê mua nhà ở thương mại trên địa bàn làm nhà ở TĐC hoặc được Nhà nước giao đất ở và tự xây dựng nhà ở theo quy hoạch được phê duyệt". Theo đánh giá của ông Nghiêm, đây là điểm mới nổi bật so với luật cũ và đề xuất của TP. Hà Nội chính là nhằm cụ thể hóa quy định này.

Ông Nghiêm cho rằng, quy định mới này là hợp lý và phù hợp với điều kiện hiện tại. Tuy nhiên, ông cũng băn khoăn, nhà thương mại thì sẽ được bán theo giá thị trường, trong khi đó, bồi thường khi thu hồi đất lại theo khung giá của Nhà nước nên rất thấp. “Vậy giá cả sẽ được tính như thế nào? Theo giá thị trường, giá sát với thị trường hay mức giá thỏa thuận? Nếu chủ đầu tư và người dân bị thu hồi đất không thống nhất được với nhau về mức giá thì cơ chế mới này sẽ rất khó khả thi”.

Cùng chung quan điểm, ông Nguyễn Tường Lân cũng cho biết, trước kia, nếu những hộ dân như gia đình ông không chọn mua nhà TĐC thì sẽ được Nhà nước hỗ trợ thêm 50 triệu đồng để tự đi mua nhà, tuy nhiên, số tiền đó vẫn không đủ để mua được nhà thương mại.

Vì vậy, các cơ quan có thẩm quyền cần có sự tính toán để đưa gia đơn giá phù hợp, đảm bảo quyền lợi cho người dân thuộc diện TĐC. Theo TS. Phạm Sỹ Liêm, Phó Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam, cần phải xem những người có đất và tài sản bị thu hồi là những người có đóng góp vào sự phát triển chung, chứ không chỉ đơn thuần là những người bị hại, được bồi thường đúng giá và khi cần thì được hỗ trợ thêm chút ít.

                                                                                                                           Buildtech.com.vn